W roku 2019 przypada 65 rocznica ustanowienia Konwencji Haskiej o ochronie dziedzictwa kulturowego na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej oraz 30 rocznica ustanowienia jej II protokołu dodatkowego z roku 1999, których Polska jest stroną. W tym roku mija także 15 lat od podpisania przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego rozporządzenia w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek sytuacji kryzysowej i konfliktu zbrojnego, a także 5 lat od podpisania przez tegoż ministra rozporządzenia w sprawie zabezpieczania zbiorów muzeum przed pożarem, kradzieżą i innym niebezpieczeństwem grożącym ich zniszczeniem lub utratą.
W myśl wspomnianego wyżej rozporządzenia ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych polega na planowaniu, przygotowaniu i realizacji przedsięwzięć zapobiegawczych, dokumentacyjnych, zabezpieczających, ratowniczych i konserwatorskich, mających na celu ich uratowanie przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zaginięciem. Jednocześnie w Polsce i na świecie nieustanie dochodzi do kolejnych sytuacji kryzysowych w obiektach zabytkowych, których konsekwencją jest ich całkowite lub częściowe zniszczenie, efektem czego są niepowetowanie i niemożliwe do odtworzenia straty w dziedzictwie.
Ostatnie lata to także wzmożone zniszczenia obiektów zabytkowych w wyniku pożarów, katastrof budowlanych, ataków terrorystycznych, aktów wandalizmów, a także konfliktów zbrojnych między innymi w Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz na Ukrainie.
Wielkie pożary, który zniszczyły Katedrę Notre Dame w Paryżu, a także meczet El-Marwani przylegający do świątyni Al-Aksy w Jerozolimie, które miały miejsce w ostatnich dniach wybuchły w sposób niespodziewany i okazały się wielkim zaskoczeniem dla całego świata. Na przestrzeni ostatnich lat również wiele kościołów i innych obiektów zabytkowych w Polsce zostało zniszczonych w efekcie pożarów. Zdarzenia te zmuszają do postawienia pytania o poziom bezpieczeństwa krakowskich zabytków.
Celem przygotowywanej konferencji jest próba odpowiedzi na pytanie o bezpieczeństwo krakowskich zabytków wobec współczesnych zagrożeń, w tym ryzyk i niepewności. Dokonując przeglądu ustawodawstwa uczestnicy postarają się odpowiedzieć na pytanie o potrzebę uaktualnienia obecnych aktów prawnych. Zaprosimy uczestników do podzielenia się dobrymi praktykami, własnymi doświadczeniami a także trudnościami. Zainteresujemy przybyłych Gości podjęciem wyzwania dla wskazania kierunku zmian jakie należy wprowadzić dla unowocześnienia tej ochrony. Wskazane wnioski opracujemy w postaci Rekomendacji Krakowskiej.
Zamierzeniem organizatorów jest także stworzenie trwałej płaszczyzny dla interdyscyplinarnej debaty poświęconej zarządzaniu dziedzictwem i ochronie dóbr kultury znajdujących się na terenie Krakowa na wypadek sytuacji kryzysowej. Łącząc szereg środowisk, których wspólnym celem jest dbałość o nasze dziedzictwo kulturowe zamierzamy w oparciu o najnowsze doświadczenia wypracować dobre praktyki służące tej ochronie, jakie pojawiły się wraz z rozwojem technologii, metod i środków prowadzenia walki oraz terroryzmu.
Willa Decjusza w Krakowie
17 czerwca 2019
